Kolejne zwycięstwo w Trybunale Sprawiedliwości UE, czyli jak TSUEnami wytrąca argumenty bankom
Orzeczenie TSUE C-326/22:
TSUE potwierdza, że ochrona konsumenta jest priorytetem, nawet jeśli nie wynika to z literalnego brzmienia poszczególnych przepisów.
Bank ma obowiązek wydać kredytobiorcy wszystkie dokumenty związane z kredytem.
TSUE podtrzymuje korzystną dla konsumentów linię orzecznictwa i po raz kolejny staje w obronie polskich kredytobiorców – tym razem kredytów konsumenckich. Ci bowiem 12 października br. zyskali kolejne argumenty w walce o swoje prawa. Na wyroku skorzystają również Frankowicze i Eurowicze. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-326/22 odniósł się do pytania prejudycjalnego zadanego przez polski sąd odsyłający. Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym przez Trybunał Sprawiedliwości, Bank ma obowiązek udostępnienia kredytobiorcy wszelkich dokumentów związanych z zawartą umową kredytu, które mogą służyć prawidłowemu wszczęciu postępowania sądowego przeciwko nieuczciwemu przedsiębiorcy – kredytodawcy. Prawnicy Kancelarii KMB Legal pozytywnie oceniają orzeczenie TSUE i kierunek interpretacji przyjęty przez Trybunał, zakładający pro-konsumencką wykładnię przepisów prawa unijnego.
Radca Prawny Karolina Marusińska-Bilbin, Partner KMB Legal komentuje na gorąco – Z zadowoleniem przyjmujemy, że Trybunał Sprawiedliwości UE kolejny raz staje po stronie konsumenta w sporze z tak ogromnym i silnym sektorem jakim jest sektor bankowy. Zapadłe orzeczenie to definitywne potwierdzenie, że banki nie mają prawa odmówić kredytobiorcom dostępu do dokumentów związanych z zawartą umową kredytu. To ogromny krok w kierunku większej przejrzystości i ochrony praw konsumentów, co z pewnością przyczyni się do zwiększenia zaufania do sektora finansowego.
Równie ważne jest, że TSUE kolejny raz podkreślił pro-konsumencką wykładnię przepisów prawa unijnego. Słusznie zauważył Trybunał, że dużo mniejsze możliwości konsumentów w relacji z silniejszym przedsiębiorcą wymagają otoczenia kredytobiorcy specjalną ochroną prawną. I to co najistotniejsza – ochrona ta nie wynika tylko z literalnego brzmienia poszczególnych przepisów, ale z ogólnego celu poszczególnych aktów prawnych i całego systemu prawa Unii Europejskiej. Jest to dobry prognostyk zwłaszcza dla Frankowiczów i Eurowiczów, których sprawami niedługo zajmie się Trybunał. – dodaje mec. Marusińska-Bilbin.
Warto wykorzystać ten jednoznacznie pozytywny trend dla kredytobiorców o statusie konsumenta. Bezczynne oczekiwanie na uczciwą propozycję ugody ze strony banku jest równie nierozważne, jak liczenie na ustawowe rozwiązanie problemu kredytów „walutowych”. Warto zacząć działać już dziś i oprócz konsultacji z prawnikiem, jednocześnie zwrócić się do Banku o wydanie odpowiednich zaświadczeń w celu prawidłowego wyliczenia roszczenia dochodzonego w sądzie. Bowiem tylko droga sądowa pozwala na korzystne, ostateczne rozliczenie z bankiem. – dodaje na zakończenie Radca Prawny Karolina Marusińska-Bilbin.
13 maja 2022 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie wystąpił z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W zadanym pytaniu sąd odsyłający dążył w istocie do ustalenia czy art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48 w świetle zasady skuteczności prawa Unii należy interpretować w ten sposób, że konsument w rozumieniu tej dyrektywy może wymagać od kredytodawcy wydania egzemplarza zawartej umowy z Bankiem oraz wszystkich informacji o spłacie kredytu, które nie zostały zawarte w samej umowie, lecz które są niezbędne do zweryfikowania, po pierwsze, wyliczenia kwoty należnej od kredytodawcy z tytułu obniżki całkowitego kosztu kredytu wynikającej z jego wcześniejszej spłaty, a po drugie, umożliwienia temu konsumentowi wytoczenia ewentualnego powództwa o zapłatę tej kwoty.
Nihil novi w obronie polskich konsumentów, których obrona pozostaje priorytetem ustawodawstwa europejskiego
W wydanym orzeczeniu 12 października br. Trybunał Sprawiedliwości podkreślił, że przy dokonywaniu wykładni przepisów prawa Unii Europejskiej należy uwzględniać nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część dany przepis stanowi. W istocie więc wykładnia poszczególnych przepisów regulacji dotyczącej kredytu konsumenckiego musi być zbieżna z ogólnym celem całej dyrektywy, który zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa zmierza do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumenta. Ten bowiem w relacji z profesjonalnym podmiotem jakim jest przedsiębiorca Bank, jest stroną słabszą – zarówno pod względem możliwości negocjacyjnych, jak i z uwagi na poziom poinformowania.
Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości UE, mimo że dyrektywa 2008/48 przewiduje uprawnienie konsumenta do dokonania wcześniejszej spłaty kredytu i skorzystania z obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy, a nie przewiduje wprost obowiązku dostarczenia przez Bank wszelkich dokumentów związanych z kredytem, taki wymóg po stronie przedsiębiorcy występuje.
Jak stwierdził w wydanym orzeczeniu TSUE, z uwagi na zapewnienie odpowiednio wysokiego poziomu ochrony interesów konsumentów – kredytobiorców, muszą oni dysponować wszelkimi informacjami dotyczącymi kosztów kredytu, zwłaszcza w celu wykonania przyznanego mu prawa do skorzystania z obniżki całkowitego kosztu kredytu. Tym samym to do Banku – kredytodawcy należy dostarczenie informacji niezbędnych do określenia kwoty obniżki całkowitego kosztu kredytu, do której konsument jest uprawniony.
Co podkreślił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na zwrócenie szczególnej uwagi zasługuje kontekst, w jaki wpisuje się art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48, przepis ten bowiem znajduje się w rozdziale IV tej dyrektywy, zatytułowanym „Informacje i prawa dotyczące umów o kredyt”. Należy z tego wywnioskować, że prawodawca Unii w ten sposób wyraźnie wskazał na swoją wolę ustanowienia ścisłego związku pomiędzy z jednej strony możliwością wykonywania przez konsumenta praw związanych z umową o kredyt, a z drugiej strony dostępem do informacji dotyczących tej umowy.
Wobec powyższego obowiązek informacyjny wynikający z zamiaru zapewnienia przez prawodawcę Unii, za pomocą dyrektywy 2008/48, wysokiego poziomu ochrony konsumenta, obejmuje w szczególności obowiązek przekazania przez kredytodawcę konsumentowi egzemplarza umowy o kredyt oraz wszelkich informacji dotyczących spłaty kredytu, które nie zostały zawarte w samej umowie, lecz są niezbędne w celu, po pierwsze, sprawdzenia wyliczenia kwoty odpowiadającej obniżce całkowitego kosztu kredytu, o którą konsument ten może się ubiegać w następstwie wcześniejszej spłaty, a po drugie, umożliwienia mu wytoczenia ewentualnego powództwa o zwrot tej kwoty.
Pytania prejudycjalne:
Czy art. 16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (1) w kontekście zasady skuteczności prawa Unii Europejskiej należy rozumieć w ten sposób, że konsument, albo przedsiębiorca na którego konsument przelał swoje uprawnienia wynikające z tego przepisu dyrektywy, może żądać na jego podstawie wydania od kredytodawcy egzemplarza umowy (jak również regulaminów stanowiących część umowy), oraz informacji dotyczącej spłaty kredytu, które są niezbędne do zweryfikowania prawidłowości obliczenia środków wypłaconych konsumentowi z tytułu zwrotu proporcjonalnej części całkowitych kosztów kredytu w związku z jego wcześniejszą spłatą oraz niezbędnych do wytoczenia powództwa o ewentualny zwrot wyżej wymienionych kwot?
Stan faktyczny rozpatrywany przez sąd odsyłający dotyczył piętnastu kredytów konsumenckich zawartych z konsumentami. Kredytobiorcy spłacili swoje zobowiązania przed upływem terminu określonego w przedmiotowych umowach, a następnie przenieśli na podmiot trzeci swoje wierzytelności odpowiadające kwotom należnym od banku na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim wskutek wcześniejszej spłaty.
Pierwotni kredytobiorcy nie dysponowali jednak już swoimi egzemplarzami analizowanych umów, w konsekwencji nie mogli ich przekazać podmiotowi, na rzecz którego przenieśli swojego wierzytelności. W konsekwencji podmiot trzeci wniósł do sądu będącego sądem odsyłającym, powództwo zmierzające do uzyskania od banku wydania duplikatu analizowanych umów o kredyt i związanych z nimi umów, w szczególności umów ubezpieczenia, a także przekazania określonych informacji dotyczących tych umów o kredyt. Bank z kolei stał na stanowisku, że nie jest prawnie zobowiązany do przedstawienia tych dowodów.
Najważniejsza teza wyroku TSUE
w sprawie C-326/22:
Z powyższych względów Trybunał (dziesiąta izba) orzeka, co następuje:
Artykuł 16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG
należy interpretować w ten sposób, że:
konsument w rozumieniu art. 3 lit. a) tego aktu może wymagać od kredytodawcy wydania egzemplarza tej umowy oraz wszystkich informacji o spłacie kredytu, które nie zostały zawarte w samej umowie, lecz które są niezbędne do zweryfikowania, po pierwsze, wyliczenia kwoty należnej od kredytodawcy z tytułu obniżki całkowitego kosztu kredytu wynikającej z jego wcześniejszej spłaty, a po drugie, umożliwienia temu konsumentowi wytoczenia ewentualnego powództwa o zapłatę tej kwoty.
Bezpłatna analiza oraz porada prawna i finansowa.
Wyślij nam skan swojej propozycji ugody lub umowy kredytowej do bezpłatnej analizy. Po otrzymaniu dokumentacji i jej weryfikacji prawnej skontaktujemy się w ciągu 24h. Następnie bezpłatnie przedstawimy ocenę Państwa sytuacji i propozycję podjęcia przez nas działań prawnych.
Otrzymasz od Kancelarii KMB Legal bezpłatnie wyniki analizy prawnej i finansowej wraz z rekomendacjami zawierającymi szacowane korzyści i ryzyka. Określimy możliwości już teraz legalnego wstrzymania płatności rat. Ocenimy szanse odzyskania nadpłaconych rat wraz z innymi kosztami okołokredytowymi i unieważnienia Umowy o kredyt. Będą mogli Państwo bezpłatnie skonsultować się z jednym z naszych doświadczonych w prawie bankowym prawników.
Bezpłatnie przeanalizujemy. Profesjonalnie doradzimy. Szybko i skutecznie pomożemy 🙂