Sąd Najwyższy potwierdza korzystną dla Frankowiczów linię orzeczniczą
Na 9 rozpatrzonych skarg nadzwyczajnych Prokuratora Generalnego dotyczących kredytów „walutowych” (frankowych) w 8 sąd ostatecznie uchylił nakazy zapłaty.
8:1 dla Frankowiczów
Sąd w postępowaniu nakazowym powinien badać z urzędu umowę zawartą z konsumentem, stanowiącą podstawę dochodzonego roszczenia, w tym umowę kredytu walutowego, pod kątem jej ważności i wiążącego skutku jej postanowień dla stron. Zaniechanie tego obowiązku stanowi rażące naruszenie prawa.
W praktyce sądy wydawały nakazy zapłaty nie badając umów kredytowych, którymi w większości nawet nie dysponowały i sankcjonowały zawarte w nich niedozwolone postanowienia. Takie stanowisko zajmuje Prokurator Generalny kierując do Sądu Najwyższego skargi na korzyść Frankowiczów. Powyższych skarg dotyczących kredytów frankowych ze strony Prokuratora Generalnego wpłynęło już do Sądu Najwyższego 46. Dotychczas rozpatrzono 9 z nich i w 8 sąd ostatecznie uchylił nakaz zapłaty. Kolejne czekają na rozpatrzenie.
Stan faktyczny jednej ze spraw:
20 maja 2008 roku między kredytobiorcą a bankiem została zawarta umowa kredytu mieszkaniowego denominowanego w walucie obcej CHF. W wyniku umowy kredytobiorca konsument otrzymał od banku kwotę 567.080,00 złotych przeliczoną według kursu kupna waluty zgodnie z bankową tabelą kursów obowiązującą w banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy.
Frankowicz zaprzestał spłaty rat kredyty wskutek czego bank wypowiedział umowę. 15 stycznia 2016 roku kredytobiorca został przez bank wezwany do zapłaty zadłużenia wynikającego z kredytu w kwocie 1.018.690,97 złotych. Korespondencja nie dotarła do kredytobiorcy i została zwrócona do banku. Z kolei 31 marca 2016 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu na skutek pozwu o zapłatę w postępowaniu upominawczym wydał nakaz zapłaty, który po podwójnej awizacji, został zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Jak twierdził pozwany kredytobiorca, o toczącym się wobec niego postępowaniu dowiedział się dopiero w wyniku czynności komornika.
Kroki podjęte przez kredytobiorcę zmierzające do uchylenia orzeczonego nakazu zapłaty okazały się nieskuteczne.
Z orzeczeniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu nie zgodził się Prokurator Generalny wnosząc skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego.
Stanowisko Prokuratora Generalnego:
Zdaniem Prokuratora Generalnego, sądy w sprawach Frankowiczów, nawet jeżeli dysponowały umowami kredytowymi, to nie badały ich treści pod katem występowania w nich klauzul abuzywnych. W konsekwencji nie oceniały ich ważności i skuteczności. W opinii Prokuratora Generalnego brak przeprowadzenia powyższych czynności przesądza o niespełnieniu wymagań płynących z konstytucyjnej zasady ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Bowiem w każdej ze spraw, pozwanym przez bank był konsument, który miał słabszą pozycję procesową w porównaniu z podmiotem profesjonalnym jakim jest bank.
Prokurator Generalny podkreśla również w skargach do SN, że umowy kredytowe sporządzane były na podstawie tzw. wzorca umownego, który jednostronnie kształtował sytuację prawną kredytobiorców. W konsekwencji bank mógł jednostronnie wpływać na wysokość długu kredytobiorcy co rażąco naruszało jego interesy i było niewątpliwie sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz godziło w równowagę kontraktową stron.
W związku z powyższym Prokurator Generalny podnosi, że sądy wydawały nakazy zapłaty nie zbadawszy w ogóle ważności umowy, do czego były zobowiązane z mocy prawa. Doprowadzało to do wydania wyroków w oparciu o oczywiście nieważną umowę kredytu, z uwagi na zawarte w niej postanowienia sprzeczne z ustawą.
Stanowisko Sądu Najwyższego:
W przeważającej liczbie spraw, mimo różnych stanów faktycznych, stanowisko i argumentacja Sądu Najwyższego co do badania z urzędu umowy kredytu walutowego zawartego z konsumentem pod kątem jej ważności i wiążącego skutku jej postanowień dla stron jest takie samo. Sąd Najwyższy w zdecydowanej większości przychyla się do rozumowania Prokuratora Generalnego uchylając zaskarżone nakazy zapłaty i przekazując sprawę do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniach podkreśla się, że przyczyną takiego działania Sądu Najwyższego nie jest jednoznaczne stwierdzenie abuzywności postanowień niedozwolonych wskazanych przez Prokuratora Generalnego, ale brak ich zbadania w toku postępowania nakazowego. W ocenie Sądu Najwyższego taki obowiązek ciąży na sądzie jeżeli dochodzi się zapłaty na podstawie roszczeń wywodzonych z umowy zawartej z konsumentem. Mimo że postępowanie nakazowe ma szczególny charakter, jego działalność jest działalnością orzeczniczą a nie rejestracyjną, w konsekwencji nie można zwolnić sądu od obowiązku zbadania zgromadzonych dowodów. Jeżeli więc zachodzą wątpliwości co do ważności umowy stanowiącej podstawę dochodzonego roszczenia (a w konsekwencji co do jego zasadności), sąd nie może wydać nakazu zapłaty, nie badając samej umowy.
Zdaniem Sądu Najwyższego podobne wnioski wypływają z orzecznictwa TSUE i przyjętego ochronnego charakteru dyrektywy 93/13. W postanowieniu TSUE w sprawie C-632/17, stwierdza się, że jej przepisy należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ona przepisom proceduralnym pozwalającym na wydanie nakazu zapłaty w sytuacji gdy sąd rozpoznający pozew o wydanie tego nakazu nie jest uprawniony do zbadania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy. W konsekwencji z prawa europejskiego płynie wyraźna powinność przeprowadzenia kontroli treści umów zawieranych z konsumentami bez względu na tryb procedowania. Zgodnie z tym założeniem, przyjąć należy, że sąd z urzędu dokonuj takiej kontroli także w postępowaniu nakazowym. Zaniechanie dokonania tego stanowi rażące naruszenie prawa i prowadzi do uwzględnienia skargi nadzwyczajnej.
Kształtująca się linia orzecznicza Sądu Najwyższego w tej kwestii jest korzystna dla Frankowiczów ze statusem konsumenta.
Jednakowe działania Rzecznika Praw Obywatelskich:
W swoich działań Prokurator Generalny nie pozostaje odosobniony, bowiem do podobnego przekonania dochodzi Rzecznik Praw Obywatelskich korzystając ze swojego uprawnienia i kierując w analogicznych sytuacjach skargi nadzwyczajne do Sądu Najwyższego. Podobnie jak Prokurator Generalny nie zgadza się z akceptacją praktyki orzeczniczej, polegającej na wydawaniu nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego, bez kontroli treści umowy. W ocenie Rzecznika może prowadzić to do powstania mechanizmu obejścia Dyrektywy 93/13.
W stanie faktycznym jednej ze spraw, w której interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich małżeństwo zawarło z bankiem umowę kredytu mieszkaniowego, który aneksem w 2008 roku stał się kredytem denominowanym do CHF. Ze względu na niewywiązywanie się z warunków umowy, bank wypowiedział kredyt konsumentom, i wezwał ich do uregulowania należności z tego tytułu. Sprawa trafiła do sądu, który wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, nadając mu klauzulę wykonalności. Wierzytelność nabył Fundusz Inwestycyjny.
Wniósł on o orzeczenie, że pozwani mają zapłacić 120 000 zł z odsetkami. 4 grudnia 2018 r. Sąd Okręgowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym na tę kwotę oraz 60 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Nakaz uprawomocnił się, a komornik wszczął postępowanie egzekucyjne m.in. z nieruchomości pozwanych.
Z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, Rzecznik Praw Obywatelskich złożył skargę nadzwyczajną od nakazu zapłaty z 4 grudnia 2018 r. wydanego w postępowaniu nakazowym. RPO wniósł, aby Sąd Najwyższy uchylił nakaz i zwrócił sprawę sądowi okręgowemu.
W ocenie RPO wyłącznie wzruszenie prawomocnego nakazu zapłaty zapewni konsumentowi należytą ochronę prawną, spełniającą wymogi prawa europejskiego co do ochrony słabszego uczestnika obrotu gospodarczego.
Jesteśmy świadkami kształtowania się orzecznictwa w tym zakresie, które będzie miało ogromne znaczenie dla sytuacji innych kredytobiorców. Prawnicy Kancelarii KMB Legal z zadowoleniem przyjmują zarówno działania Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich jak i kształtującą się praktykę orzeczniczą Sądu Najwyższego w tego typu sprawach.
Historia i remedium choroby kredytów „walutowych” CHF EUR USD GBP JPY oraz o sytuacji Frankowiczów i Eurowiczów
⇒ Zapoznaj się z wywiadem z Radcą Prawnym Karoliną Marusińską-Bilbin, Partnerem KMB Legal Kancelarii Radców Prawnych
Sądowe wygrane konsumentów „walutowych”
Frankowicze i Eurowicze idą do sądów i wygrywają swoje pieniądze
Czas gra na korzyść banków a zdecydowani kredytobiorcy udają się do sądów powszechnych po odzyskanie swoich pieniędzy bo ugodowo w takiej wartości i od wszystkich banków ich się nie otrzymają. Dochodzą swoich roszczeń, gdyż dotychczasowe orzecznictwo jest i tak bardzo korzystne dla Frankowiczów i Eurowiczów. Wielu doświadczonych w tych sprawach sędziów dalej wydaje wyroki. Sprzyjają temu okoliczności, w których Sąd Najwyższy (SN) i TSUE doprecyzowały przesłanki nieważności umów kredytowych. W efekcie kredytobiorcy wyrażają wolę unieważnienia_umowy, a sędziowie coraz częściej przychylają się do tego stanowiska. Dzięki temu postępowania dowodowe mogą być szybkie.
Szacuje się, że do końca roku 2022 do sądów powszechnych w Polsce wpłynęło już około ponad 130 -150 tys. pozwów Frankowiczów i Eurowiczów przeciwko bankom, co nie stanowi nawet 20% całości zawartych tego rodzaju umów o kredyt walutowy. Oznacza to, że ponad 75 proc. zawartych tego rodzaju umów, w tym aktywnych, w pełni spłaconych (także 10 lat temu i wcześniej) lub już wypowiedzianych może być przedmiotem skutecznego postępowania sądowego i uzyskaniem zwrotu nadpłaconych rat kredytu walutowego.
Tylko do wydziału „walutowego” (lub tzw. „frankowego”) Sądu Okręgowego w Warszawie, tylko w 2022 roku wpłynęło ponad 25 tysięcy pozwów Frankowiczów i Eurowiczów przeciwko bankom. Jak pokazują statystyki sądowe, z miesiąca na miesiąc rośnie liczba unieważnionych umów o kredyt – tylko w pierwszym półroczu 2022 roku stanowiło to ponad 97 proc. rozstrzygnięć pozytywnych dla konsumentów w pierwszej instancji i 95% w drugiej instancji.
Liczba zdecydowanych Frankowiczów i Eurowiczów stale rośnie. I kwartał 2023 roku okazał się rekordowy jeśli chodzi o liczbę kredytobiorców, którzy zdecydowali się wejść na drogę sądową przeciwko nieuczciwym bankom. Takich pozwów do sądów powszechnych wpłynęło 22,2 tys., co stanowi wzrost o 58 % w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Z pewnością nie bez znaczenia dla kredytobiorców, którzy zdecydowali się pozwać bank była niedawno wydana opinia Rzecznika Generalnego TSUE, która może zakończyć proceder pozywania Frankowiczów i Eurowiczów przez banki. Bankom nie przysługuje prawo do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, kredytobiorcom – TAK.
Frankowicze i Eurowicze nie tylko decydują się pozywać banki. W zdecydowanej większości w sądach uzyskują korzystne dla siebie rozstrzygnięcia i wygrywają z bankami. Jak pokazują statystyki sądowe, z miesiąca na miesiąc rośnie liczba unieważnionych umów o kredyt – w całym 2022 roku stanowiło to ponad 97 % rozstrzygnięć pozytywnych dla konsumentów w pierwszej instancji i 95% w drugiej instancji. Mimo zwiększonej aktywności i skuteczności Frankowiczów, banki mogą spać spokojnie, tylko za ostatni kwartał 2023 r. zarobiły 8,76 mld zł. Z pewnością więc stać je, aby sprostać odpowiedzialności za nieuczciwe kredyty i pokryć roszczenia kredytobiorców
Eksperci przewidują, że jeszcze przez kilka lat liczba nowych spraw kredytowych wpływających do sądów będzie tylko rosła, biorąc pod uwagę to, że zdecydowana większość Frankowiczów, Eurowiczów i innych jeszcze nie zaczęła dochodzić swoich praw.
Należy zwrócić uwagę, że decyzja o skierowaniu sprawy do sądu, powinna zostać poprzedzona rzetelną i wnikliwą analizą wyspecjalizowanego zespołu prawno-finansowego zarówno umowy kredytowej, jak i okoliczności ubiegania się i wypłaty kredytu. Jakkolwiek bowiem w sprawach kredytów walutowych CHF EUR zapada coraz więcej korzystnych orzeczeń, każdy przypadek należy indywidualnie ocenić, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnej sprawy. Sąd bada bowiem konkretny przypadek konkretnej umowy kredytowej. Warto więc skorzystać z pomocy wyspecjalizowanej w tym zakresie kancelarii.
Wparcie dla Frankowiczów i Eurowiczów
Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu:
Przeanalizujemy. Doradzimy. Pomożemy 🙂
#Kto_następny zechce się uwolnić od toksycznych kredytów „walutowych”?
Tagi
Kancelaria_KMB_Legal Prawnik_Frankowicza Prawnik_Eurowicza
Uwolnij_się_od_franka Uwolnij_się_od_Euro Ochrona_prawna Ochrona_konsumentów #Nieuczciwe_warunki_w_umowach_konsumenckich
#Umowa_kredytu_hipotecznego_indeksowanego_do_waluty_obcej,
#kredyty_walutowe #CHF #EUR #USD #GBP #JPY
[/vc_column_text]
[/vc_column][/vc_row]