Mimo wybiórczych prezentów ze strony Sądu Najwyższego dla Banków, TSUE gwarantuje Frankowiczom i Eurowiczom najlepszy czas na odzyskanie nadpłaconych rat kredytu „walutowego”.
Jeden ze składów sędziowskich Sądu Najwyższego chwali się wydaniem trzech sprzecznych z prawodawstwem Unii Europejskiej wyroków przeciwko Frankowiczom i Eurowiczom a korzystnych dla banków.
Trzech nowych sędziów Sądu Najwyższego w trzech wyrokach z dnia 19 września 2023 r. (sygn. akt II CSKP 1110/22, II CSKP 1495/22, II CSKP 1627/22) postanowiło zerwać z dotychczasową linią orzeczniczą (w tym ponad 200 orzeczeń SN, kilkadziesiąt tysięcy wyroków sądów powszechnych) dotyczącą ochrony konsumentów w oparciu o przepisy unijne i wyroki TSUE.
Tylko dzień później Sąd Najwyższy wydał sześć kolejnych wyroków przyjmując zupełnie inne stanowisko – zgodne z pro-konsumencką wykładnią przepisów prezentowaną przez TSUE. O przyznanej racji Frankowiczów i Eurowiczom, w przeciwieństwie jak zrobił to w przypadku orzeczeń korzystnych dla banków, już jednak nie informuje…
Sąd Najwyższy wbrew orzecznictwu TSUE
Trzy sprawy dotyczące roszczeń kredytobiorców z tytułu niedozwolonych postanowień umownych w postaci tzw. klauzul przeliczeniowych w umowach kredytów „walutowych” rozpatrywane przez identyczne składy sędziowskie Sądu Najwyższego zostały ocenione wbrew orzecznictwu Trybunału Sprawiedliwości i opartej na tym linii orzeczniczej polskich sądów powszechnych.
W opinii orzekających w tych sprawach 19 września br. sędziów Sądu Najwyższego nieważność (art. 3531 k.c.) lub niezwiązanie kredytobiorcy (art. 3851 k.c.) przelicznikiem walutowym, ustanowionym w umowie kredytu denominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, nie powoduje ani nieważności umowy kredytowej w całości, ani eliminacji samej zasady indeksacji do waluty obcej. Zdaniem składu orzekającego brak przelicznika w umowie, niezależnie od tego, czy nie było go od początku, czy też okazał się nieważny, na podstawie art. 56 k.c. stosuje się przelicznik wynikający ze zwyczajów i zasad współżycia społecznego. Możliwa jest także analogia z innych przepisów, w szczególności art. 358 § 2 k.c. Oznacza to, że dopuszczalne jest w takiej sytuacji zastosowanie kursu średniego NBP.
Nie przez przypadek publikacja ww. orzeczeń wniosła do debaty publicznej wątpliwości dotyczące legalności tych orzeczeń z prawem.
W słynnym orzeczeniu TSUE C-260/18 otwierającym drogę kredytobiorcom do sprawiedliwości oraz w kolejnych wyrokach Trybunału wyraźnie podkreślono, że przepisy dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie wypełnieniu luk w umowie, spowodowanych usunięciem z niej nieuczciwych warunków, które się w niej znajdowały, wyłącznie na podstawie przepisów krajowych o charakterze ogólnym, przewidujących, że skutki wyrażone w treści czynności prawnej są uzupełniane w szczególności przez skutki wynikające z zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów, które nie stanowią przepisów dyspozytywnych lub przepisów mających zastosowanie, jeżeli strony umowy wyrażą na to zgodę. Jak wielokrotnie podkreślał TSUE priorytetem dyrektywy 39/13 jest ochrona konsumenta oraz kreacja takich dolegliwości dla nieuczciwego przedsiębiorcy aby nie decydował się kolejny raz wprowadzać nieuczciwych mechanizmów.
Odmienny kierunek interpretacji wyrażony przez jeden ze składów sędziowskich Sądu Najwyższego jest nie tylko sprzeczny z prawodawstwem Unii Europejskiej oraz wiążącym charakterem wyroków TSUE i obowiązkiem ich wykonywania we wszystkich państwach Wspólnoty przez sądy krajowe. Odbiega również od praktyki orzeczniczej przyjętej przez inne składy sędziowskie Sądu Najwyższego. Zauważyć należy, że tylko dzień po ogłoszeniu kontrowersyjnych wyroków zgodnych z interesem Banków, zapadło kilka orzeczeń jednoznacznie zgodnych z pro-konsumenckim podejściem TSUE i korzystnych dla Kredytobiorców, w których sędziowie powołując się na argumentacje TSUE wykluczyli argumenty podniesione w trzech kontrowersyjnych orzeczeniach.
Przykładowo Sąd Najwyższy w jednym z postanowień wydanych 20 września br. o sygn. I CSK 5781/22 odrzucających skargę nadzwyczajną Banku od niekorzystnego prawomocnego wyroku unieważniającego umowę kredytu wskazał „Wyeliminowanie abuzywnych klauzul przeliczeniowych nie prowadzi do utrzymania w mocy kredytu indeksowanego kursem CHF jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki LIBOR. Brak także podstaw do zastąpienia stawki oprocentowania LIBOR stawką WIBOR„.
Z kolei w innym postanowieniu o sygn. I CSK 5363/22 wydanym tego samego dnia, Sąd Najwyższy również nie przyjął skargi nadzwyczajnej banku do rozpoznania i podobnie jak wyżej zasądził na rzecz kredytobiorców dodatkowe koszty postępowania od banku. W uzasadnieniu podkreślono, że problematyka orzecznictwa kredytów „walutowych” została wystarczająco ukształtowana wyrokami zarówno TSUE jak i sądów krajowych. Wskazano przy tym „Jak wynika z orzecznictwa sądów polskich, w tym Sądu Najwyższego oraz dorobku judykacyjnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w razie sporu o ważność umowy kredytu bankowego denominowanego (indeksowanego) do obcej waluty, w której treści znajduje się niedozwolona klauzula konsumencka dotycząca sposobu tej denominacji, można zastosować sankcję nieważności umowy, która bez klauzuli niedozwolonej nie może dalej funkcjonować w obrocie prawnym, zwłaszcza ze względu na brak (odpadnięcie) któregoś z koniecznych składników (essentialia negotii) umowy nazwanej kredytu bankowego”.
Tylko na przykładzie kilku postanowień wydanych dzień po kontrowersyjnych wyrokach, można stwierdzić, że stanowisko i argumentacja przyjęta przez Sąd Najwyższy w trzech orzeczeniach jest chybiona. Nie tylko przeczy orzecznictwu TSUE, ale również odbiega od praktyki przyjętej przez sam Sąd Najwyższy.
Czy skład orzekający Sądu Najwyższego próbuje kosztem Frankowiczów i Eurowiczów podważyć autorytet TSUE?
Ostatnie wyroki Sądu Najwyższego wywołały burzę w kręgach prawniczych odnośnie wątpliwości dotyczących zgodności tych orzeczeń z pro-konsumenckim prawodawstwem Unii Europejskiej doprecyzowanym orzeczeniami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Szczególną uwagę przyciąga fakt, że ten sam skład sędziowski zaangażowany we wszystkie trzy wyroki został mianowany na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w ramach procedury nominacji sędziowskiej, której legalność podlega obecnie badaniu przez… TSUE. To kwestia, która otwiera drzwi do dyskusji na temat rzeczywistych motywów podjętych decyzji sędziów w związku z rozpoznawanymi sprawami. W konsekwencji nazywa się istotne pytanie, czy kosztem interesów Frankowiczów, skład sędziowski rozpoznający sprawę nie próbuje podważyć autorytetu orzeczeń TSUE, sugerując, że są one bez znaczenia dla polskiego porządku prawnego.
Nie przez przypadek bowiem wraz z trzema głośnymi orzeczeniami zgodnymi z argumentacją Banku pojawia komunikat ze strony orzekających sędziów, że tylko ustawa lub wyrok Trybunału Konstytucyjnego mogą uchylić lub ograniczyć zakres stosowania art. 56 k.c., a nie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jednym ze swoich orzeczeń. Tym samym sędziowie o wątpliwym statusie sugerują, ograniczoną moc wiążącą orzeczeń TSUE dla polskiego porządku prawnego.
Odpowiedzi na te pytania mogą mieć daleko idące konsekwencje dla zaufania do polskiego systemu prawno-sądowego.
Bezpłatna analiza oraz porada prawna i finansowa.
Wyślij nam skan swojej propozycji ugody lub umowy kredytowej do bezpłatnej analizy. Po otrzymaniu otrzymanej dokumentacji i jej weryfikacji prawnej skontaktujemy się w ciągu 24h. Następnie bezpłatnie przedstawimy ocenę Państwa sytuacji i propozycję podjęcia przez nas działań prawnych.
Emailem na adres: kancelaria@kmb.legal albo poprzez naszą stronę www.
Otrzymasz od Kancelarii KMB Legal bezpłatnie wyniki analizy prawnej i finansowej wraz z rekomendacjami zawierającymi szacowane korzyści i ryzyka. Określimy możliwości już teraz legalnego wstrzymania płatności rat. Ocenimy szanse odzyskania nadpłaconych rat wraz z innymi kosztami okołokredytowymi i unieważnienia Umowy o kredyt. Będą mogli Państwo bezpłatnie skonsultować się z jednym z naszych doświadczonych w prawie bankowym prawników.
Bezpłatnie przeanalizujemy. Profesjonalnie doradzimy. Szybko i skutecznie pomożemy 🙂
